Houtaantasters
De meest voorkomende houtaantastende insecten zijn de huisboktor en de gewone houtwormkever. Huisboktor tast alleen verwerkt naaldhout aan zoals vuren en grenen. De gewone houtwormkever tast zowel naaldhout als loofhout aan.
Aantasting kapconstructie door spinthoutkever
Aantasting door huisboktor
De meest voorkomende houtaantastende insecten:
Huisboktor
(Hylotrupes bajulus (L.))
- Orde: Coleoptera (kevers)
- Familie: Cerambycidae (boktorren)
De huisboktor is één van de schadelijkste hout vernielende insecten in ons land. De larven van de kever, die meerdere jaren in het hout leven, tasten vooral hout van schuren en huizen aan, in het bijzonder het dakbeschot en de dikke steunbalken van de daken. De schade kan soms zodanig zijn dat de draagkracht van het aangetaste hout aanzienlijk is verminderd.
Algemeen
Deze kever tast verwerkt naaldhout aan, zoals vuren en grenen, en dan vooral het spinthout. Hij wordt sterk aangetrokken door de geur van hout. Het zijn de grootste houtboorders binnen gebouwen. Niet te verwarren met andere boktorsoorten, die tot de nathoutboorders behoren en onder andere in houtblokken voor open haarden voorkomen. In Nederland komen ze in het gehele land voor, maar vooral in Limburg, Gelderland, Noord-Brabant en Utrecht.
Uiterlijk
Ze verschijnen doorgaans van juni tot september en zijn 10-25 mm lang, waarbij het mannetje duidelijk kleiner is dan het vrouwtje. Ze zijn grijs tot zwart, ook wel donkerbruin van kleur en hebben een fijne beharing. Op elke voorvleugel (dekschild) is een grijze vlek aanwezig, terwijl op het halsschild twee donkere plekken voorkomen, die wel lijken op ogen. De kevers hebben lange draadvormige, naar achter gebogen antennen. Bij vrouwtjes is een lange legboor zichtbaar, die onder de dekschilden uitsteekt. De larven van de huisboktor hebben een lengte tot 30 mm. Ze zijn cilindrisch van vorm, geelachtig wit en in het bezit van goed ontwikkelde kaken. Ook hebben ze zeer kleine pootjes.
Ontwikkeling
Kevers ondergaan een volledige gedaanteverwisseling. Dit wil zeggen dat de ontwikkeling 4 stadia kent: ei–larve–pop–adult. De eitjes worden in juni tot september gelegd en komen na 1 à 2 weken uit. Daarna wordt het grootste deel van de levenscyclus ingenomen door het larvale stadium: 3-5 jaar, met uitschieters naar 11 jaar. Een temperatuur van ca. 28°C en hoge relatieve luchtvochtigheid zijn het gunstigst voor de ontwikkeling van de larven.
Nadat de larve genoeg gegeten heeft, zal hij verpoppen. Dit stadium duurt zo’n 2-4 weken.
De volwassen kever verblijft nog enkele dagen in het hout om uit te harden, waarna hij zich een weg naar buiten knaagt. Hierbij laat hij een ovale uitvliegopening achter, met een lengte van 6 tot 9 mm en gewoonlijk een gerafelde rand.
Leefwijze
Kort na de paring legt het wijfje ca. 200 eitjes in naden en spleten van het hout of in oude gangen nabij uitvliegopeningen. De larven, die na 1 à 2 weken uitkomen, boren zich in het hout en houden zich in het begin dicht onder de oppervlakte op; naarmate ze ouder worden, trekken ze dieper het hout in. Vooral op warme, zomerse dagen kan men ze horen knagen. In onverwarmde ruimten houden ze zich in de winter stil in hun boorgangen en vreten ze niet of nauwelijks.
De boorgangen van de larven worden geheel gevuld met boormeel. Soms vindt u op het hout hoopjes boormeel, dat cilindrische deeltjes bevat. Bij een actieve aantasting valt dit boormeel uit de gangen en gaten omlaag.
Het houtoppervlak is vaak rimpelig als gevolg van de druk uit de boorgangen op het dunne fineerlaagje, dat nog intact gebleven is. Dikwijls wordt ook de toekomstige uitgang naar buiten al voor de verpopping uitgeknaagd. Er blijft slechts een zeer dun laagje hout aanwezig, dat de kever bij het uitvliegen zal doorknagen. De verpopping geschiedt in het voorjaar. Hiervoor wordt een verpoppingsholte in het hout gemaakt. Volwassen huisboktorren leven zelf niet van hout en hebben een levensduur van een week of 3-4. In deze paar weken houden ze zich voornamelijk bezig met de voortplanting.
Schade
Larven zijn zeer vraatzuchtig en de vraatschade kan aanzienlijk zijn. Vaak worden dakconstructies aangetast, waarbij zelfs dikke balken in een aantal jaren nagenoeg geheel worden verpulverd. De huisboktor tast uitsluitend naaldhout aan. Bij grenen en larikshout wordt bij voorkeur het spinthout aangetast, bij vuren ook het kernhout.
Wering & Preventie
Controleer naaldhout voor verwerking op aanwezigheid van huisboktorren. Voor zover er niet reeds eitjes of larven in het naaldhout aanwezig zijn, kunt u het hout preventief behandelen tegen een aantasting door huisboktor met verf, vernis, beits of lak. Het hout is beschermd als het rondom is voorzien van een goed dekkende laag.
Vaststellen van aantasting
Wanneer een vermoeden bestaat dat hout is aangetast door larven van de huisboktor, dient u onder meer op het volgende te letten:
- Bij warm, zonnig weer kunt u grotere larven in het hout horen knagen.
- Na verloop van tijd kunt u ovale uitvlieg-openingen aantreffen.
- Als er met bijvoorbeeld een priem, beitel of schroevendraaier in aangetast hout wordt geprikt, kunt u gemakkelijk de gangen blootleggen, die de larven vlak onder het oppervlak van het hout hebben uitgeknaagd. De gangen zijn gevuld met boormeel.
Bestrijding
Voor u overgaat op een bestrijding, eerst (laten) nagaan of de sterkte van het hout nog voldoende is. Houtwerk van onvoldoende sterkte vervangen door verduurzaamd hout. Verwijder en verbrand het afvalhout. De volgende stap is het inventariseren van de aantasting, gevolgd door het openleggen van de boorgangen. Gebruik hiervoor een priem of schroevendraaier, verwijder het boormeel en reinig vervolgens de gangen met een staalborstel. Het heeft geen zin om geverfd hout te behandelen; aangebrachte verf-, beits-, of waslagen dienen daarom eerst met een krabber of staalborstel te worden verwijderd en het hout dient stofvrij gemaakt te worden.
Behandel het houtwerk met een in Nederland voor dat doel toegelaten biocide. Dit zijn over het algemeen kant en klare middelen op basis van organische oplosmiddelen of water. Het middel wordt op het oppervlak aangebracht d.m.v. bespuiting. Eventueel kunnen balken onder druk geïnjecteerd worden. Na behandeling de ruimte grondig ventileren.
Houd gedurende tenminste één jaar een periodieke controle op het resultaat van de bestrijding, door vast te stellen of er vers boormeel of nieuwe uitvliegopeningen worden aangetroffen.
De bestrijding dient plaats te vinden met inachtneming van de voorzorgsmaatregelen en Wettelijke Gebruiksvoorschriften die op het etiket van de biocide vermeld staan.
Advies
Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, neem dan contact op met Wespro.
Bron
©KAD – 2024
Meer weten?
Neem dan contact met ons op.
Veranderlijke boktor
(Phymatodes testaceus (L.))
- Orde: Coleoptera (kevers)
- Familie: Cerambycidae (boktorren)
De veranderlijke boktor dankt zijn Nederlandse naam aan twee aspecten: het feit dat er uiteenlopende kleurvariëteiten van deze kever voorkomen en aan de naar achteren gerichte antennes, die daardoor lijken op de horens van een bok. Meestal treft men exemplaren aan met geelbruine dekschilden, maar ook blauwzwarte dekschilden komen voor.
Uiterlijk
Veranderlijke boktorren zijn langwerpig en slank van vorm. De dekschilden zijn verschillend van kleur; op het halsschild zijn 3 glanzende, kleine, knobbelachtige oneffenheden zichtbaar. Hun antennes zijn lang en draadvormig en staan vaak naar achteren gericht. De poten zijn goed ontwikkeld en de dijbenen zijn opvallend verdikt. De lengte van de veranderlijke boktor varieert van 10-15 mm; dit hangt nauw samen met de omstandigheden waaronder de larve zich ontwikkelt.
Ontwikkeling en leefwijze
Kevers ondergaan een volledige gedaanteverwisseling. Dit wil zeggen dat de ontwikkeling 4 stadia kent: ei–larve–pop–adult. De ontwikkeling van ei tot volwassen veranderlijke boktor duurt ongeveer 2 jaar. De vrouwelijke kevers leggen hun eitjes in spleten van de bast van afgestorven bomen, boomstronken of gezaagd hout. Ongeschild hout dat langdurig buiten wordt opgeslagen, is vaak aangetast door veranderlijke boktorren. Mocht het aangetaste hout binnenshuis worden verwerkt of opgeslagen (haardhout), dan gaat de ontwikkeling van de larven in het hout gewoon door.
De larven dringen het hout in en knagen onregelmatige gangen die in eerste instantie vrij dicht onder de boomschors liggen. Later maken de volgroeide larven een verpoppingsholte die dieper in het hout gelegen is. De volwassen boktorren verschijnen in de periode van juni tot augustus; ze laten daarbij ovale uitvliegopeningen achter. Ze nemen zelf geen voedsel op, wel water.
Schade
Schade aan hout in een woning zal niet optreden. De kevers zetten alleen eitjes af op hout waar zich nog schors omheen bevindt. Veranderlijke boktorren die in huis voorkomen, zijn meestal afkomstig uit hout bestemd voor de open haard of zijn door openstaande ramen en deuren binnengevlogen.
Bestrijding
Een bestrijding van de veranderlijke boktor is niet nodig. Eventuele hinderlijke kevers die in huis worden aangetroffen, kunnen het beste gevangen worden en buiten worden vrijgelaten.
Advies
Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, neem dan contact op met Wespro.
Bron
©KAD – 2024
Meer weten?
Neem dan contact met ons op.
Gewone houtwormkever
(Anobium punctatum (Degeer))
- Orde: Coleoptera (kevers)
- Familie: Anobiidae (klopkevers)
Uiterlijk
Een volwassen gewone houtwormkever is 2,5-5 mm lang, donkerbruin van kleur en heeft een gewelfd halsschild, waaronder de kop schuilgaat. Op de dekschilden zijn rijen kleine putjes te zien.
De larven worden tot 6 mm lang, zijn geelachtig van kleur en bezitten drie paar kleine pootjes. Hun lichaam heeft een lichte kromming en ze zullen zich, wanneer ze uit het hout gepeuterd worden, kommavormig krommen.
Ontwikkeling
Kevers ondergaan een volledige gedaanteverwisseling. Dit wil zeggen dat de ontwikkeling 4 stadia kent: ei–larve–pop–adult. De eitjes worden in mei tot augustus gelegd en komen na 2 à 3 weken uit.
De uit de eitjes komende larven boren zich ter plaatse in het hout en zullen zich gedurende zo’n 3 jaar in het hout ontwikkelen. Dit is afhankelijk van de temperatuur, luchtvochtigheid en aard van het hout. Een temperatuur van 22-23°C is het gunstigst voor de ontwikkeling van de larven.
Wanneer de larve volgroeid is, maakt hij een poppenwieg om daarin te verpoppen. De poppen zijn eveneens geelachtig wit van kleur en 4,5-5 mm lang. Het popstadium duurt 2 tot 4 weken en vindt plaats in de periode maart-mei.
Na de verpopping knaagt de volwassen kever zich een weg naar buiten en laat daarbij een cirkelvormige uitvliegopening achter, met een diameter van slechts 1-2 mm. Ze kunnen goed vliegen.
Leefwijze
De gewone houtwormkever is niet kieskeurig wat houtsoort betreft. Praktisch alle houtsoorten kunnen worden aangetast, zowel binnen als buiten gebouwen; ze tasten ook boomstronken aan. De aantasting vindt meestal alleen plaats in het spinthout. Kort na de paring legt het wijfje 20-40 eitjes in naden en spleten van het hout of in de oude boorgangen. De larven boren zich in het hout waar ze kronkelige gangen creëren die in alle richtingen lopen. Deze boorgangen zijn gevuld met boormeel dat een korrelige structuur heeft en ellipsvormige bolletjes bevat. De bolletjes zien er, zonder stof, sterk afgetekend uit en zijn zeer kenmerkend voor de gewone houtwormkever.
Het boormeel is geen zaagsel; het bestaat grotendeels uit uitwerpselen van de larven. Bij een actieve aantasting worden onder het houtwerk hoopjes boormeel aangetroffen. Volwassen houtwormkevers leven zelf niet van hout. Ze leven in de zomerperiode maar een week of 3-4, waarin ze zich voornamelijk bezighouden met de voortplanting.
Schade
Het zijn enkel de larven die door hun vreterij aanzienlijke schade kunnen aanrichten. De schade vindt zowel plaats in naald- als loofhout dat in gebouwen verwerkt is. Niet alleen houten balken worden aangetast, ze zorgen ook voor schade in meubelen, beeldhouwwerken, manden en kisten. Aangetaste voorwerpen kunnen hun sterkte verliezen.
Wering en preventie
Controleer hout voor verwerking op aanwezigheid van houtwormkevers. Voor zover er niet reeds eitjes of larven in het hout aanwezig zijn, kunt u het hout preventief behandelen tegen aantasting door houtwormkevers met verf, vernis, beits of lak. Het hout is beschermd als het rondom is voorzien van een goed dekkende laag.
Bestrijding
Voor u overgaat op een bestrijding, eerst (laten) nagaan of de sterkte van het hout nog voldoende is. Houtwerk van onvoldoende sterkte vervangen door verduurzaamd hout. Verwijder of verbrand het afvalhout.
De volgende stap is het inventariseren van de aantasting. Let hierbij op uitvliegopeningen en op aanwezigheid van boormeel op of onder het aangetaste houtwerk.
Advies
Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, neem dan contact op met Wespro.
Bron
©KAD – 2024
Meer weten?
Neem dan contact met ons op.
Grote houtwormkever
(Xestobium rufovillosum (Degeer))
- Orde: Coleoptera (Kevers)
- Familie: Anobiidae (Klopkevers)
De grote houtwormkever wordt ook wel bonte knaagkever of doodskloppertje genoemd.
Deze keversoort behoort evenals de gewone houtwormkever (Anobium punctatum Degeer) tot de klopkevers. De larven ontwikkelen zich bij voorkeur in eikenhout, al kan de ontwikkeling ook plaatsvinden in andere loofhoutsoorten. Een enkele keer worden ze aangetroffen in naaldhout, wanneer het naaldhout in de onmiddellijke omgeving van aangetast loofhout is verwerkt.
Uiterlijk
De volwassen grote houtwormkever is behaard en donkerbruin gekleurd met geelachtige spikkels. Hij wordt ongeveer 6-8 mm lang. De eitjes van de kever zijn wit en ongeveer 0,6 mm in doorsnede. Omdat ze zo klein zijn worden ze slechts zelden opgemerkt. De larve is geelachtig wit, gekromd en kan ± 11 mm lang worden. Hij heeft drie paar kleine pootjes en is bedekt met fijne haartjes. De pop is ca. 8 bij 3 mm groot en witachtig van kleur.
Ontwikkeling
Grote houtwormkevers ondergaan een volledige gedaanteverwisseling. Dit wil zeggen dat de ontwikkeling 4 stadia kent: ei–larve–pop–adult. De ontwikkeling van ei tot kever duurt minstens 3 jaar en kan ook buitenshuis plaatsvinden. Het wijfje legt 40-60 eitjes op ruw hout, in spleetjes en in gaatjes (bijvoorbeeld in uitvliegopeningen). Aangenomen wordt dat een deel van de kevers reeds in het hout paart, waarna de wijfjes de eitjes in het hout afzetten. De groei van de larven is afhankelijk van de aanwezigheid van houtrotverwekkende schimmels, die zich in het hout gevestigd hebben. Vooral hout dat vochtig is en waardoor “rot” ontstaat, wordt door deze insecten aangetast. De aantasting kan tot diep in het hout doorgaan.
De grote houtwormkever leeft zo’n 10 maanden, waarvan ongeveer 2 maanden buiten het hout (onder meer in holle ruimten in het hout). Ze verblijven tot het daarop volgende voorjaar in het hout. In april en mei komen de volwassen kevers tevoorschijn; in verwarmde gebouwen kan deze periode al beginnen in januari en doorlopen tot juni. Ze verlaten het hout via zelf geknaagde uitvliegopeningen. Vaak bevinden zich grote aantallen uitvliegopeningen vlak bij elkaar, zodat het soms lijkt alsof een schot hagel op het hout is afgevuurd. De openingen zijn rond en 2,5-4 mm in doorsnede.
Leefwijze
De kevers vliegen in het voorjaar uit. Dit uitvliegen kan zowel aan de buitenkant van het hout als binnenin in een zogenaamde kraamkamer gebeuren. De kevers gaan dan paren, waarna de wijfjes eitjes gaan leggen. De paring zelf gebeurt vooral in de namiddag bij gunstige temperatuur. Zowel de mannetjes als de wijfjes tikken met hun kop tegen het hout om elkaar te lokken (‘klopkevers’): 6-8 snelle tikjes met korte tussenpozen. Hieraan hebben ze de bijnaam doodskloppertje te danken. Het bijgeloof wilde namelijk dat in gebouwen waar dit insect te horen was, binnenkort iemand zou sterven.
Schade
De grote houtwormkever tast vooral loofhout aan (eiken, iepen en kastanje). Daarnaast wordt soms grenen ook aangetast. De aantasting betreft zowel spint- als kernhout. Vooral hout van balkeinden en verbindingen worden aangetast. Soms kan de grote houtwormkever ook nuttig zijn, vooral bij het opruimen van afvalhout.
Wering en preventie
Controleer het hout voor verwerking op aanwezigheid van houtwormkevers. Voor zover er niet reeds eitjes of larven in het hout aanwezig zijn, kunt u het hout preventief behandelen tegen aantasting door houtwormkevers met verf, vernis, beits, of lak. Het hout is beschermd als het rondom is voorzien van een goed dekkende laag. Daarnaast zijn goede preventiemaatregelen het voorkomen van vochtoorzaken (doorslaande muren, optrekkend vocht e.d.) en het opheffen van lekkages. Verwijder sterk aangetaste houten balken en verbeter de ventilatie in de vertrekken.
Bestrijding
Een bestrijding bestaat allereerst uit het wegnemen van de vochtoorzaken. Tevens moet er een optimale ventilatie aanwezig zijn.
Onder deze omstandigheden zullen schimmels zich niet kunnen ontwikkelen of handhaven en zal ook de kever na verloop van tijd sterven. Grotere larven kunnen echter nog blijven leven in vrij droog hout (vochtgehalte ca. 12%), al verloopt de ontwikkeling dan wel trager.Aangezien hiermee een aantal jaren gemoeid zijn, verdient het aanbeveling om deze kevers te bestrijden met een biocide (=bestrijdingsmiddel).
Aansluitend aan een bestrijdingsactie is het belangrijk om gedurende ca. 5 jaar een periodieke controle te houden op het resultaat van de bestrijding, door vast te stellen of er vers boormeel of nieuwe uitvliegopeningen worden aangetroffen.
Advies
Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, neem dan contact op met Wespro.
Bron
©KAD – 2024
Meer weten?
Neem dan contact met ons op.
Zachte houtwormkever
(Ernobius mollis (L.))
- Orde: Coleoptera (kevers)
- Families: Anobiidae (klopkevers)
De zachte houtwormkever wordt ook wel de fijnharige knaagkever genoemd.
Uiterlijk
De zachte houtwormkever is een 3,5-6,5 mm lange kever. Hij is roestbruin van kleur met aan de bovenzijde fijne liggende grauwe haren. De dekschilden zijn zonder puntstrepen.
Leefwijze
De zachte houtwormkever tast alleen min of meer gedroogd naaldhout met bast of bastresten aan. De larven vreten in bast en spinthout. Gemiddeld is er 1 generatie per jaar.
Bestrijding
Voor u overgaat op een bestrijding, eerst (laten) nagaan of de sterkte van het hout nog voldoende is. Houtwerk van onvoldoende sterkte vervangen door verduurzaamd hout. Verwijder of verbrand het afvalhout. De volgende stap is het inventariseren van de aantasting. Let hierbij op uitvliegopeningen en op aanwezigheid van boormeel op of onder het aangetaste houtwerk.
Advies
Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, neem dan contact op met Wespro.
Bron
©KAD – 2024
Meer weten?
Neem dan contact met ons op.
Bestrijding
Voor een goede bestrijding: bel Wespro of kijk hier voor meer contactinformatie.
Wespro: familiebedrijf sinds 1999
Last van plaagdieren of interesse in onze mobiele straaldiensten? Lees dan verder voor meer informatie of neem contact met ons op. Wij zijn een écht familiebedrijf. Met jarenlange ervaring en gespecialiseerd in plaagdierpreventie en mobiele straalwerken.
KVK:
75253275
BTW-id:
NL8602.09.490.B.01